Kiên Hải là một đặc khu thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. Đặc khu gồm 3 cụm đảo nằm ngoài khơi vùng biển Tây Nam thuộc vịnh Thái Lan, bao gồm Hòn Tre, Hòn Sơn và Nam Du.
Dân số: | 23.179 người (2025) |
---|---|
Diện tích: | 24,75 km² |
Mật độ: | 936 người/km² |
Thành lập: | 1/7/2025 |
Có thể bạn quan tâm: Bản đồ Huyện Kiên Hải trước và sau sáp nhập 2025
Các xã phường mới sau sáp nhập 2025: Các xã phường cũ trước sáp nhập:Bản đồ online đặc khu Kiên Hải, tỉnh An Giang online
Bạn có thể nhấn vào để xem bản đồ toàn màn hình.
Nguồn dữ liệu ranh hành chính được cập nhật và tổng hợp từ nhiều nguồn bao gồm OpenStreetMap; cộng đồng GIS; các diễn đàn trắc địa, bản đồ và quản lý đất đai tại Việt Nam. Bản đồ này mang tính tham khảo – học tập, không phải là dữ liệu chính thức từ cơ quan nhà nước có thầm quyền. Mọi góp ý, vui lòng để lại bình luận hoặc gửi email. Xin cảm ơn!
Bạn có thể tải về dữ liệu ranh hành chính của đặc khu Kiên Hải, tỉnh An Giang ở bên dưới với 2 định dạng KML hoặc GeoJSON để xem trên Google My Maps, Google Earth, QGIS hoặc các ứng dụng khác.
File vector bản đồ outline đặc khu Kiên Hải sau sáp nhập
Lịch sử hình thành
Nguyên xưa, các đảo thuộc đặc khu Kiên Hải ngày nay là những hòn đảo hoang. Từ trước thế kỷ XVI, các lưu dân ở vùng Rạch Giá, Hà Tiên (nay thuộc tỉnh An Giang) đến các hòn đảo này để khai thác theo mùa, khi khai thác xong nông sản, hải sản thì trở về lại đất liền. Dần dần về sau mới có cư dân sinh sống, chủ yếu ở trên các hòn đảo lớn và có nguồn nước ngọt. Tại đảo Hòn Lớn từng ghi dấu tích trận ác chiến vào cuối thế kỷ XVI giữa đội tàu viễn dương của người Hà Lan và cướp biển người Hải Nam nhằm tranh đoạt số tài sản khai thác được chuyển từ Phú Quốc về. Nhiều cướp biển Hải Nam tử thương, xác trôi dạt vào bờ biển Hòn Lớn. Từ đó, cư dân địa phương gọi bãi biển này là bãi Chệt.
Tương truyền, cuối thế kỷ XVIII, khi bị quân Tây Sơn đánh đuổi, chúa Nguyễn Ánh từng lưu dạt đến đây để trốn tránh quân Tây Sơn. Do đó, nhiều địa danh được cho là phát xuất từ giai đoạn ông lưu trú ở đây như hòn Củ Tron, bãi Giếng, bãi Ngự… Như tại giếng Vua (đảo Nam Du) có một tấm bia ghi bằng chữ Hán, được chôn sâu dưới đất nên không đọc được hết chữ, dân địa phương cho là do chính tay Nguyễn Ánh khắc để kỷ niệm những ngày ở đây. Một giai thoại nổi tiếng kể rằng khi chúa Nguyễn Ánh bại trận đến đây tạm trú, quân lính thiếu lương thực phải đi tìm trái dại, củ rừng về ăn. Họ tìm được một loại củ tròn, nấu ăn ngon, qua được cơn đói. Sau này, khi lên ngôi, vua Gia Long đặt cho đảo lớn nhất trong quần đảo là “hòn Củ Tròn”, tuy nhiên về sau bị đọc trại thành “hòn Củ Tron”.
Năm 1822, đại sứ nước Anh John Crawfurd trên hành trình đi sứ Xiêm và Cochin China [Việt Nam] có lẽ đã ghé thăm và khám phá quần đảo Nam Du. Ngày 12, lúc 6 giờ sáng, ông gặp một quần đảo, trong đó có một đảo lớn, dài khoảng 4 dặm, có khoảng 20 đảo nhỏ bao xung quanh, tên là Hon-co-thron [hòn Củ Tron] hoặc Hon-co-tre [Hòn Cò Tre]. Tên gọi này theo ông là do tiếng An Nam hoặc Cochin China. Ông cũng lên khám phá một số đảo.
Tuy nhiên, cho đến tận cuối thế kỷ XIX, sau khi chiếm được Nam Kỳ, thực dân Pháp đã nhiều lần cho tàu tuần dương thị sát các hòn đảo, có khảo sát qua quần đảo này, nhưng trên các đảo toàn là rừng, giá trị kinh tế không lớn, không có dân cư, nên chính quyền thực dân không phân định địa giới hành chánh cho quần đảo này. Thỉnh thoảng có vài thương thuyền người Trung Hoa, Mã Lai… ghé qua để tránh bão, sau đó dong thuyền đi tiếp, chứ không ở lâu. Trong tài liệu “Hà Tiên địa phương chí” của Portron Klian soạn năm 1929, đã có đề cập nhóm đảo này thuộc địa phận của quận Phú Quốc: “Cuối cùng phía ngoài khơi và về hướng đảo Phú Quốc, người ta gặp cụm hòn Củ Tron (Poulo Dama), nơi đây có một cái bãi lớn gọi là bãi Ngự, trước kia có thể là nơi trú ẩn của vua Gia Long, khi bị Tây Sơn đánh đuổi“.
Sau khi giành được độc lập, trong suốt thời kỳ Kháng chiến chống Pháp, phần lớn khu vực Kiên Hải ngày nay thuộc quyền kiểm soát của chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuy nhiên, do dân cư quá thưa thớt, nhưng chưa thành lập đơn vị hành chính, mà được đặt dưới quyền quản lý hành chính của xã Lại Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Rạch Giá. Dưới chính thể Việt Nam Cộng hòa, từ năm 1962, khu vực Kiên Hải về mặt hành chính thuộc ấp Củ Tron, xã Lại Sơn, quận Kiên An.
Cuối năm 1982, trước yêu cầu an ninh, quốc phòng, phát triển kinh tế biển đảo, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang nhận thấy vùng biển Kiên Giang rất rộng lớn, nhiều đảo cách đất liền rất xa, có đảo hơn 100 km, rất khó cho công tác quản lý, cũng như chỉ đạo phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh trên vùng biển đảo, nên Tỉnh quyết định đề nghị Chỉnh phủ cho thành lập huyện mới và lấy tên là huyện Kiên Hải (Kiên là chữ đầu Kiên Giang và Hải là biển).
Huyện Kiên Hải được thành lập ngày 14 tháng 1 năm 1983 theo Quyết định số 04-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng, bao gồm 6 xã: Bà Lụa, Hòa Đốc, Hòn Nghệ (trung tâm huyện lỵ), Hòn Tre, Lại Sơn và Nam Du.
Ngày 27 tháng 9 năm 1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 107-HĐBT. Theo đó:
- Đổi tên xã Nam Du thành xã An Sơn
- Đổi tên xã Bà Lụa thành xã Sơn Hải
- Đổi tên xã Hòa Đốc thành xã Tiên Hải.
Ngày 24 tháng 5 năm 1988, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 92-HĐBT. Theo đó, chuyển xã Tiên Hải về huyện Hà Tiên quản lý.
Ngày 17 tháng 8 năm 2000, Chính phủ ban hành Nghị định 33/2000/NĐ-CP. Theo đó, chuyển 2 xã Hòn Nghệ và Sơn Hải về huyện Kiên Lương quản lý.
Huyện còn lại 3 xã: An Sơn, Hòn Tre (huyện lỵ) và Lại Sơn.
Ngày 26 tháng 7 năm 2005, Chính phủ ban hành Nghị định số 97/2005/NĐ-CP. Theo đó, tái lập xã Nam Du trên 10 đảo phía Đông xã An Sơn. Huyện Kiên Hải có 4 xã trực thuộc gồm: Hòn Tre (huyện lỵ), Lại Sơn, An Sơn và Nam Du.
Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh An Giang. Theo đó, toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của huyện Kiên Hải thành đặc khu có tên gọi là đặc khu Kiên Hải.
- Chuyên đề “Kiên Giang – biển đảo” – Quần đảo Nam Du Lưu trữ ngày 1 tháng 4 năm 2013 tại archive.today, Báo ảnh Đất mũi, 24 tháng 4 năm 2008
- Một số hình ảnh về quần đảo Nam Du Lưu trữ ngày 16 tháng 11 năm 2012 tại Wayback Machine
Vị trí địa lý đặc khu Kiên Hải
Bản đồ giao thông đặc khu Kiên Hải
Đặc khu Kiên Hải nhìn từ vệ tinh
Xem thêm
Bản đồ 34 tỉnh thành mới của Việt Nam sau sắp xếp 2025:- TP Hà Nội
- TP HCM
- TP Cần Thơ
- TP Đà Nẵng
- TP Hải Phòng
- TP Huế
- An Giang
- Bắc Ninh
- Cà Mau
- Cao Bằng
- Đắk Lắk
- Điện Biên
- Đồng Nai
- Đồng Tháp
- Gia Lai
- Hà Tĩnh
- Hưng Yên
- Khánh Hòa
- Lai Châu
- Lâm Đồng
- Lạng Sơn
- Lào Cai
- Nghệ An
- Ninh Bình
- Phú Thọ
- Quảng Ngãi
- Quảng Ninh
- Quảng Trị
- Sơn La
- Tây Ninh
- Thái Nguyên
- Thanh Hóa
- Tuyên Quang
- Vĩnh Long