Tân Cương là một xã thuộc tỉnh Thái Nguyên, Việt Nam. Rừng tự nhiên bao phủ phần lớn địa bàn xã cho đến đầu thế kỷ 20. Địa phương có vùng chè đặc sản Tân Cương, được nhiều người trong và ngoài nước biết đến.
| Dân số: | 25.525 người (2025) |
|---|---|
| Diện tích: | 40,7 km² |
| Mật độ: | 627 người/km² |
Có thể bạn quan tâm: Bản đồ Thành phố Thái Nguyên trước và sau sáp nhập 2025
Các xã phường mới sau sáp nhập 2025: Các xã phường cũ trước sáp nhập:- Cam Giá
- Chùa Hang
- Đồng Bẩm
- Đồng Quang
- Gia Sàng
- Hoàng Văn Thụ
- Hương Sơn
- Phan Đình Phùng
- Phú Xá
- Quan Triều
- Quang Trung
- Quang Vinh
- Tân Lập
- Tân Long
- Tân Thành
- Tân Thịnh
- Thịnh Đán
- Tích Lương
- Trung Thành
- Trưng Vương
- Túc Duyên
- Cao Ngạn
- Đồng Liên
- Huống Thượng
- Linh Sơn
- Phúc Hà
- Phúc Trìu
- Phúc Xuân
- Quyết Thắng
- Sơn Cẩm
- Tân Cương
- Thịnh Đức
Bản đồ online xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên online
Bạn có thể nhấn vào 
để xem bản đồ toàn màn hình.
Nguồn dữ liệu ranh hành chính được cập nhật và tổng hợp từ nhiều nguồn bao gồm OpenStreetMap; cộng đồng GIS; các diễn đàn trắc địa, bản đồ và quản lý đất đai tại Việt Nam. Bản đồ này mang tính tham khảo – học tập, không phải là dữ liệu chính thức từ cơ quan nhà nước có thầm quyền. Mọi góp ý, vui lòng để lại bình luận hoặc gửi email. Xin cảm ơn!
Bạn có thể tải về dữ liệu ranh hành chính của xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên ở bên dưới với 2 định dạng KML hoặc GeoJSON để xem trên Google My Maps, Google Earth, QGIS hoặc các ứng dụng khác.
File vector bản đồ outline xã Tân Cương sau sáp nhập
Lịch sử hình thành
Năm 1926, vùng đất xã Y Na (cũ) chia thành năm xã: Y Na, Tân Cương, Thịnh Đức, Cương Lăng, Tân Thành. Trong đó, bốn xã Y Na, Tân Cương, Cương Lăng, Tân Thành thuộc tổng Thịnh Đán; xã Thịnh Đức thuộc tổng Túc Duyên; cả hai tổng đều thuộc huyện Động Hỷ.
Dưới triều Nguyễn, xã Bình Sơn cũ bao gồm đất của xã Bá Vân (thuộc tổng Niệm Quang, huyện Đồng Hỷ) và xã Thản Đãng (thuộc tổng Thống Thượng, huyện Phổ Yên).
Tháng 4 năm 1942, thực dân Pháp cơ bản hoàn thành xây dựng căng Bá Vân (camp, trại giam). Họ đưa về đây hơn 200 người, trong đó có 100 người từ Bắc Mê (Hà Giang) và hơn 100 người bị bắt ở Thái Nguyên và một vài tỉnh lân cận. Thành phần tù nhân khá phức tạp, số đông là đảng viên cộng sản và những thanh niên yêu nước.
Đầu năm 1946, các xã Tân Cương, Thịnh Đức, Cương Lăng, Y Na nhập thành xã Đức Tân; các xã Bá Vân, Linh Sơn, Đông Hưng và Xuân Đãng nhập thành xã Bá Sơn. Năm 1951, xã Bá Sơn sáp nhập với xã Đức Tân thành xã Tân Cương. Cuối năm 1953, xã Tân Cương lại được tách ra thành ba xã là Tân Cương, Thịnh Đức và Bình Sơn.
Năm 1973, Chính phủ triển khai xây dựng hệ thống công trình thủy lợi hồ Núi Cốc, có 40 hộ dân với khoảng 200 người của xã Tân Cương cũ phải di chuyển từ vùng lòng hồ đến khu vực Ba Vũng để tái định cư.
Năm 1985, xã Tân Cương và Thịnh Đức tách khỏi huyện Đồng Hỷ để sáp nhập vào thành phố Thái Nguyên. Trong khi đó, xã Bình Sơn được sáp nhập vào huyện Phổ Yên, một phần xóm Tân Sơn được chuyển sang xã Tân Cương.
Năm 1999, xã Bình Sơn chuyển từ huyện Phổ Yên về thị xã Sông Công.
Năm 2004, một phần của xã Thịnh Đức, phường Tân Thịnh và xã Thịnh Đán được hợp thành phường Thịnh Đán.
Tháng 6 năm 2025, xã Tân Cương được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Tân Cương (diện tích tự nhiên là 14,59 km²; dân số là 6.475 người); xã Thịnh Đức (diện tích tự nhiên là 16,15 km²; dân số là 9.213 người) của thành phố Thái Nguyên; xã Bình Sơn (diện tích tự nhiên là 27,18 km²; dân số là 9.837 người) của thành phố Sông Công. Trụ sở làm việc của xã nằm tại trụ sở xã Tân Cương cũ.
Vùng đất Tân Cương xưa kia là nơi dân cư thưa thớt. Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, thực dân Pháp cho phép 89 gia đình lính đến xã Y Na lập 3 ấp di thực là: Tân Cương, Thịnh Đức, Tân Thành. Những năm từ 1930 đến 1945, do cuộc sống khó khăn nên nhiều hộ nông dân nghèo khổ từ các tỉnh đồng bằng sông Hồng di cư đến Thái Nguyên, trong đó khu vực Tân Cương để tìm kế sinh nhai, rồi định cư tại đây.
Sau giảm tô, xã Tân Cương có 2.323 người; sau cải cách ruộng đất (tháng 1/1955), xã Tân Cương có 555 hộ, 2.310 người. Kết quả cuộc điều tra dân số năm 1973 cho thấy xã Tân Cương có 2.518 người. Cư trú trên địa bàn xã Tân Cương cũ có 11 dân tộc, trong đó đông nhất là dân tộc Kinh với tỷ lệ 92,7%. Ở Tân Cương cũ có hai tôn giáo là đạo Phật và đạo Thiên chúa. Số người theo đạo Thiên chúa chiếm khoảng 35%; người quy theo đạo Phật chiếm khoảng 20%.
Xã Thịnh Đức tại thời điểm năm 1953 có số dân 1.408 người. Dân trong vùng xưa kia chủ yếu là dân tộc Sán Dìu, Sán Chay, về sau do quá trình di cư nên có thêm các dân tộc khác. Năm 1968, xã Thịnh Đức có dân số 2.271 người, gồm các dân tộc: Kinh 1.882 người, Nùng 477 người, Sán Dìu 81 người, Tày 20 người, Ngái 11 người. Năm 1985, khi chuyển về thành phố Thái Nguyên, toàn xã có 791 hộ với 3.999 ngƣời. Năm 2019, xã Thịnh Đức có 2.312 hộ với 8.707 nhân khẩu (gồm 4.337 nam và 4.370 nữ) thuộc 16 dân tộc, trong đó dân tộc Kinh 6.480 người, Nùng 1.272 người, Sán Dìu 439 người, Tày 369 người còn lại 147 người là các dân tộc khác. Trên địa bàn xã có 2 tôn giáo chính là Phật giáo và Công giáo với tổng số 455 tín đồ, chiếm 5,6% dân số.
Vào thế kỷ XVIII, người Nùng và người Sán Chay từ phía bắc di cư đến xã Bình Sơn, nhưng họ không thể trụ lại và phải chuyển đến nơi khác. Trong 70 năm đầu thế kỷ 20, có các đợt di dân từ miền xuôi đến địa bàn xã Bình Sơn. Dân số xã Bình Sơn tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2005 có 7.740 người, đa số là dân tộc Kinh. Tuyệt đại bộ phận nhân dân trong xã giữ tục lệ thờ cúng tổ tiên.
Ông Vũ Văn Hiệt (1883-1945) đã đưa hạt giống chè về trồng tại ấp Tân Cương. Do thổ nhưỡng ở Tân Cương phù hợp nên cây chè phát triển nhanh, giữa các luống chè được trồng xen canh khoai, sắn, đậu, lạc. Khi diện tích chè thu hoạch tăng lên, Vũ Văn Hiệt đã lấy nhãn hiệu “Con Hạc” để đặt tên cho sản phẩm chè của ông và mở hiệu bán buôn, bán lẻ trà ở khu vực Thái Nguyên, đồng thời bắt đầu quảng bá trà Tân Cương ra cả nước. Năm 1935, trà “Con Hạc” đoạt giải Nhất trong cuộc thi ở Đấu Xảo (Hà Nội), mở ra một thời kỳ phát triển mới cho cây chè Tân Cương. Sau cuộc thi, danh xưng “Tân Cương đệ nhất danh trà” được lan rộng.
Thời kỳ đầu, sản xuất chè còn manh mún, việc thu hái, chế biến rất đơn giản, năng suất, sản lượng thấp. Đến thập niên 1970-1980, người trồng chè Tân Cương tăng mật độ cây chè để tăng năng suất và để chống xói mòn đất, và chuyển sang phương thức thâm canh tăng vụ. Nông dân Tân Cương từng bước hoàn thiện phương pháp trồng và chăm bón, cải tiến công cụ sản xuất. Việc thu hái chè đòi hỏi sự khéo léo, tỷ mỉ và đúng kỹ thuật, do vậy vẫn được tiến hành bằng phương pháp thủ công và chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm.
Do trồng chè có thu nhập cao và ổn định nên nông dân Tân Cương chuyển đổi những diện tích cây trồng hiệu quả thấp sang trồng chè, vì vậy diện tích chè của xã tăng lên. Đến năm 2020, toàn xã có 349,8 hanchè; sản lượng ước đạt 1.000 tấn chè búp khô/năm. Ủy ban nhân dân thành phố Thái Nguyên trước đây từng tiến hành quy hoạch vùng chè đặc sản Tân Cương giai đoạn 2011-2015 bao gồm các xã: Tân Cương, Phúc Trìu, Phúc Xuân. Nhiều xóm của Tân Cương đã trở thành những làng nghề nổi tiếng về sản xuất, chế biến chè. Xã Tân Cương cũ có trên 95% số hộ làm nghề trồng chè.
Đến cuối năm 2001, xã Tân Cương có 16 xóm là: Đội Cấn, Gò Pháo, Guộc, Hồng Thái I, Hồng Thái II, Y Na I, Y Na II, Lam Sơn, Nam Thái, Nam Hưng, Nam Đồng, Nam Tiến, Nam Tân, Nhà Thờ, Soi Vàng và Tân Thái. Năm 2020, xã Tân Cương sáp nhập xóm Y Na I với xóm Y Na II thành xóm Y Na; xóm Nam Tân với xóm Nam Đồng thành xóm Nam Đồng; xóm Nam Tiến với xóm Nam Hưng thành xóm Nam Hưng; xóm Nhà Thờ với xóm Guộc thành xóm Guộc.
Đến năm 2019, xã Thịnh Đức có 25 xóm gồm: Tân Đức 1, Tân Đức 2, Ao Miếu, Ao Sen, Bến Đò, Cầu Đá, Cây Thị, Đà Tiến, Đầu Phần, Đồng Chanh, Đức Hòa, Hòa Bắc, Hợp Thành, Khánh Hòa, Lâm Trường, Làng Cả, Lò Gạch, Lượt I, Lượt II, xóm Mới, Mỹ Hào, Nhân Hòa, Phúc Hòa, Phúc Trìu, Xuân Thịnh. Từ năm 2020, xã Thịnh Đức tiến hành sáp nhập còn 12 xóm: Nhân Hòa, Phúc Hòa, Đức Hòa, Xóm Phú, Xóm Cừờng, Xóm Thịnh, Cương Lăng, Tân Đức, Xóm Lượt, Làng Mon, Đầu Phần.
Trước năm 1999, xã Bình Sơn gồm các xóm: Bình Định, Tân Sơn, Tiền Tiến, Bá Vân, Long Vân, Đông Hưng, Xuân Đãng, Cây Lá, Linh Sơn, Phú Sơn, Phúc Sơn (gồm Kim Long, Khe Lim, Lát Đá). Sau năm 1999, xã được chia nhỏ thành 25 xóm.
Vị trí địa lý xã Tân Cương
Xã Tân Cương có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp các phường Tích Lương, Bách Quang và Bá Xuyên
- Phía tây giáp xã Đại Phúc
- Phía nam giáp các phường Phúc Thuận và Bá Xuyên
- Phía bắc giáp phường Quyết Thắng và xã Đại Phúc.
Bản đồ giao thông xã Tân Cương
Xã Tân Cương nhìn từ vệ tinh
Xem thêm
Bản đồ 34 tỉnh thành mới của Việt Nam sau sắp xếp 2025:- TP Hà Nội
- TP HCM
- TP Cần Thơ
- TP Đà Nẵng
- TP Hải Phòng
- TP Huế
- An Giang
- Bắc Ninh
- Cà Mau
- Cao Bằng
- Đắk Lắk
- Điện Biên
- Đồng Nai
- Đồng Tháp
- Gia Lai
- Hà Tĩnh
- Hưng Yên
- Khánh Hòa
- Lai Châu
- Lâm Đồng
- Lạng Sơn
- Lào Cai
- Nghệ An
- Ninh Bình
- Phú Thọ
- Quảng Ngãi
- Quảng Ninh
- Quảng Trị
- Sơn La
- Tây Ninh
- Thái Nguyên
- Thanh Hóa
- Tuyên Quang
- Vĩnh Long